ABC Tetexu: Poli(chlorek) winylu

Poli(chlorek winylu) to polimer syntetyczny z grupy polimerów winylowych, otrzymywany w wyniku polimeryzacji chlorku winylu. Stosowany do wytwarzania tworzyw sztucznych. Ma właściwości termoplastyczne, charakteryzuje się dużą wytrzymałością mechaniczną, jest odporny na działanie wielu rozpuszczalników.

Skrót PCV, powszechnie używany w Polsce, jest niepoprawny logicznie i językowo. W nazewnictwie międzynarodowym używa się wyłącznie skrótu PVC – od poly(vinyl chloride). W języku polskim poprawny jest skrót PCW – od polskiego poli(chlorek winylu). PCV nie jest poprawnym skrótem ani od nazwy międzynarodowej, ani polskiej.

W obrocie handlowym w Polsce występuje jako polwinit (zmiękczony, czyli plastyfikowany i granulowany PCW) i polwiplast (granulat obuwiowy PCW). Skład tego ostatniego dla jednej z odmian to około 50% czystego polichlorku winylu, 40% plastyfikatora – np. ftalanu di(2-etyloheksylu) lub mieszaniny ftalanu di(2-etyloheksylu) z ftalanem dibutylu, ftalanem izoamylu i adypinianem di(2-etyloheksylu)

Otrzymywanie PCV jest dość skomplikowanym procesem. Przebiega on w dwóch etapach. Pierwszy to tworzenie monomeru, czyli chlorku winylu. Z niego w procesie polimeryzacji (który jest drugim etapem) powstaje polimer, czyli polichlorek winylu. Ponieważ jako taki jest kruchy i bezużyteczny wymaga przygotowania odpowiedniej mieszanki do produkcji wyrobów z PCV. W tym momencie pojawia się problem szkodliwości polichlorku winylu. Do niego dodawane są bowiem najrozmaitsze składniki, które sprawiają, że PCV staje się zdatne do produkcji. Mogą one szkodzić człowiekowi nie tylko wtedy, gdy są używane. Później bowiem pojawia się problem ich utylizacji. Rozpuszczanie PCV i spalanie nie jest dobrym rozwiązaniem, choć niestety często stosowanym. Rozpuszczanie jest ciężkie do przeprowadzenia, podczas spalania natomiast do atmosfery przedostają się szkodliwe substancje. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest recykling tworzyw sztucznych, czyli ich ponowne wykorzystanie. Niestety cieszy się on niezbyt dużą popularnością.

PCV z pewnością jest tworzywem sztucznym o dużej popularności. Świadczy o tym mnogość zastosowań praktycznie w każdej dziedzinie ludzkiego życia. Nie oznacza to jednak, że ma samych zwolenników. Od zawsze bowiem istniały kontrowersje wobec tego tworzywa ze względu na jego udowodnioną szkodliwość. Wszystko jednak co w nazwie ma przymiotnik „sztuczne“ nie może nie mieć minusów. Plusy PCV są jednak w stanie zrównoważyć ewentualne obawy użytkowników. W dzisiejszym świecie ciężko jest nie natrafić na produkty wykonane z polichlorku winylu. Otaczają nas czy tego chcemy, czy też nie.